انتظار فرج تعهد آفرین و مسئولیت‌ساز است

محسن الله‌وردی، پژوهشگر و دانش پژوه دکتری مهدویت در همدان، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، انتظار سازنده و واقعی را یکی از ویژگی‌های جامعه منتظر برشمرد و اظهار کرد: مفهوم تکلیف در انتظار سازنده فهمیده می‌شود که مورد توجه جامعه منتظر است. یعنی جامعه منتظر، جامعه مکلف نیز هست. علاوه بر این‌که دیدار امام دادگر را می‌خواهد، به مسئولیت‌های خود نیز آگاه است و در راه دست‌یابی به آرمان‌های متعالی‌اش گام برمی‌دارد.

وی ادامه داد: انتظار سازنده به مفهوم دست روی دست گذاشتن نیست که همه چیز را به حال خود رها کنیم تا سرانجام منجی ظهور کند، بلکه انتظار آگاهانه جز اصلاح و راستی ثمری ندارد و دست‌آورد مهم چنین انتظاری امید به آینده‌ای روشن است.

بیشتر بخوانید:

• ویژگی‌های جامعه منتظر ظهور مهدی(عج) در قرآن

این پژوهشگر حوزه مهدویت با بیان اینکه در جامعه منتظر، هم تکالیف فردی و هم تکالیف اجتماعی با حساسیت خاصی رعایت و انجام می‌شود، افزود: جامعه منتظر، سست، راکد، بی‌اعتنا و رها شده نیست، بلکه حساس و پویاست. اگر روزگار انتظار، دوران فتور و سستی بود، تکلیف از همه سلب می‌شد و پیشوایان، ما را به رعایت فتوای الهی و چنگ زدن به ریسمان الهی سفارش نمی‌کردند.

وی در ادامه گسترش عدالت و دادگری را نیز یکی دیگر از ویژگی‌های جامعه منتظر برشمرد و گفت: گسترش عدل و احسان از دیگر ویژگی‌های جامعه منتظر است که منتظران باید به آن ارج نهند. انتظار فرج، انتظار برای تحقق دادگستری حضرت مهدی(عج) است که با تزکیه، اعمال نیک، پالایش درونی، تنفر از ستم و دفاع از حق توأم ‌باشد.

الله‌وردی با اشاره به اینکه انتظار فرج تعهد آفرین و مسئولیت ساز است و با راحت‌طلبی و اشرافی‌گرایی و بی‌عدالتی و ظلم منافات دارد، افزود: جامعه منتظر باید عدالت‌پیشه و عدالت‌محور باشد تا نمونه‌ای از عدل مهدی(عج) به شمار آید؛ جامعه‌ای که در انتظار تحقق عدل و داد است، خود باید مقوم و مؤید عدل در اجتماع باشد تا آیینه تمام‌نمای حکومت منجی دادگستر شود.

وی با تاکید بر اینکه سخن از عدالت و دادگری در اسلام و قرآن اصلی بنیادی و همه‌گیر است، افزود: قرآن کریم در آیات متعددی به عدل و احسان توصیه کرده است، در یکی از این آیات می‌فرماید «إِنَّ اللّهَ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ» خداوند به اقامه عدل و اشاعه احسان امر می‌کند.

ارتباط با امام زمان(عج) در زمان غیبت

وی یاد آور شد: مردم جامعه  منتظر، با دعاها، زیارت‌ها، نمازها و صلوات و توسلات مرتبط با امام عصر(عج) آشنا هستند. این نخستین قدم در راه ایجاد ارتباط با امام عصر است و قطعاً با مواظبت از کارهایی که از آنها یاد شد، رفته‌رفته روح انتظار در منتظران زنده‌تر می‌شود و پیوند معنوی مستحکم‌تری با امام زمان(عج) برقرار می‌شود، بر این اساس یکی از ویژگی‌های جامعه منتظر پیوند و ارتباط با امام زمان (عج) در زمان غیبت است.

این مدرس حوزه با بیان اينکه باید حضور امام را بیش از پیش در زندگی فردی و اجتماعی خود احساس کرد، افزود: باید آن حضرت را بر رفتار و گفتار و پندار خود شاهد و ناظر بدانیم. این حداقل وظیفه‌ای است که جامعه منتظر می‌تواند در برابر محبت خدا داشته باشد و زمینه‌ساز مناسبی برای ظهور حضرت حجت باشد.

الله‌وردی اظهارکرد: در دوران غیبت کبرا، غفلت مردم از حقایق و فراموشی ارتباط با امام عصر، باعث شده تا به این عزیز بی‌توجهی شود. لازم است شیعیان برای گرفتار نشدن در دام شیطان، به امام زمان خود متمسک شوند و پیوند معنوی بالایی با او برقرار سازند.

این پژوهشگر حوزه مهدویت پیروی از ولایت فقیه و خط رهبری را از دیگر ویژگی‌های جامعه منتظر خواند و گفت: امام صادق(ع) در مورد پیروی از خط رهبری در دوران غیبت کبرا می‌فرمایند «اذا کانَ ذلک، فَتَمسَّکُوا بالاَمرِ الَاوَّل، ‌حَتَّی یَتَبیَّنَ لَکُمُ الآخَر... و والِ مَن کُنتَ تُوالی، هرگاه زمان غیبت فرا رسید، به دستورهای امامان پیشین چنگ زنید تا امام آخرین ظهور کند همواره در خط رهبری و ولایت حقّه جای داشته باشید.» همچنین علامه مجلسی در بیان این احادیث و تعالیم می‌گوید «مقصود از این احادیث، این است که در عصر غیبت، در امر دین متزلزل نشوید و در مقام عمل حیرتی به خود راه ندهید؛ در اصول و فروع دین، به آن‌چه از امامان به دست شما رسیده چنگ زنید و عمل به دین را ترک نکنید و از دین خدا روی مگردانید تا زمانی که امام شما ظاهر شود.»

الله‌وردی تاکید کرد: به یقین جامعه منتظر که جامعه‌ای مهدوی است، همواره این اصول را در نظر دارد و همین پیروی همه‌جانبه را شعار و پیشه خویش می‌سازد.

این پژوهشگر حوزه مهدویت شکیبایی و پرهیز از ناامیدی را یکی دیگر از ویژگی‌های جامعه منتظر خواند و گفت: «انتظارُ الفَرَجِ بالصَّبرِ، عباده؛ چشم به راه فرج داشتن، با صبر و بردباری، عبادت است.» توصیه به صبر برای منتظران، به معنای شکیبایی در مورد غیبت امام و برای رفع دغدغه خاطر و دوری از لغزش درباره اصل فرج است. بنابراین، صبر به منظور رفع تکلیف و ترک وظایف مکلفان نیست.جامعه منتظر، صبور و شکیباست و هیچ گاه بی‌روح و خسته نمی‌شود.

وی یادآور شد: منتظران حکومت توحید و عدل، از هیچ امر و عاملی به ویژه از طول کشیدن عصر غیبت و فزون شدن قدرت کاذب قدرت‌مندان جهان، یأس به دل راه نمی‌دهند. امام علی(ع) در این باره می‌فرماید «چشم به راه رسیدن فرج باشید و از کارگشایی و آسایش‌رسانی الهی نومید مباشید؛ زیرا بهترین اعمال، انتظار رسیدن فرج و گشایش است.»

الله‌وردی گفت: حکومت مهدی(عج)حکومت امیدها و نویدهاست، بنابراین، باید بدان امیدوار بود و کوشید. جامعه منتظر واقعی ناامیدی را نمی‌شناسد و همواره تا رسیدن به امید راهی نمی‌بیند و درصدد پیمودن آن راه است. حضرت علی(ع) در فضیلت صبر و مقام صابران در زمان غیبت امام زمان(عج) می‌فرمایند «طوبی لِصابرینِ فی غیبته، طوبی لِلمتقین علی محبه، اولئک الذین وصفهم الله فی کتابه و قالَ: «هدی للمتقین» الذینِ یومنونَ بالغیب؛ خوشا به حال صبرکنندگان در غیبتش! خوشا به حال برپا دارندگان محبتش! همان کسی که خداوند در کتابش چنین وصفشان فرموده: هدایتی است برای تقوا پیشه‌گان، همان کسانی که به غیبت ایمان آورده و باور دارند.»

الله‌وردی مبارزه با شیطان و دام‌های آن را از جمله ویژگی‌های جامعه منتظر دانست و گفت: شیطان از ابتدای خلقت بشر تاکنون در کره زمین فعال‌ترین دشمن نمایندگان الهی بوده است. این موجود مختار، همیشه به صورت‌های مختلفی سعی کرده تا اراده و اختیار بشر را تضعیف نماید و برای منحرف کردنشان از صراط مستقیم، از هیچ کوششی فروگذار نکرده است. در قرآن کریم ده‌ها بار درباره این دشمن قسم خورده انسان‌ها هشدار می‌دهد.

وی تصریح کرد: آشناسازی جوانان، نوجوانان و حتی کهن‌سالان، با معارف دین یعنی مسیر قرآن و اهل‌بیت(ع) از وظایف و ویژگی‌های جامعه منتظر مهدی(عج) در مقابل حربه‌های شیطان است و حقایق دین را برای آنان بازگو نمایند. جامعه منتظر ظهور در مقابل گناهان و اشتباهات هم‌نوعان خود هیچ‌گاه از عبارت «به من ربطی ندارد» استفاده نمی‌کند و در برابر اعمال ناشایست دیگران بی‌اعتنا نمی‌شود.

این پژوهشگر حوزه مهدویت در همدان به راه‌های مقابله با شیطان در عصر غیبت برای منتظران اشاره کرد و گفت: از بین بردن صفات رذیله خود و جامعه، تمرین تهذیب نفس که چاره اصلی برای عمل به علم اعتقادات است، اجرای مسئولانه امر به معروف و نهی از منکر، پیروی از قرآن و اهل‌بیت و ولایت فقیه، دوری از دشمنان قسم خورده  اسلام که اصول و عقاید ما را زیر سؤال می‌برند؛توبه از غفلت و دعا برای فرج امام زمان(عج)؛ برقراری ارتباط روحی و معنوی با امام زمان(عج) از جمله این راه‌ها است.

گفت‌وگو از عاطفه ابرار پیراسته